Leczenie chorób psychicznych - poradnik pacjenta

Kobiece dłonieKiedy psychiatra może pomóc?

Poniżej znajduje się poradnik dla osób rozważających skorzystanie z konsultacji psychiatrycznych i chcących podjąć leczenie chorób psychicznych.

Do psychiatry warto zwrócić się, gdy pojawiają się problemy z własną psychiką w związku z ciężkimi wydarzeniami życiowymi lub codziennymi problemami. Gdy kontrolę nad życiem przejmuje smutek, lęk, żal czy złość, rozmowa z psychiatrą może przynieść ulgę. Konsultacja psychiatryczna będzie pomocna również wówczas, gdy pojawiają się związane z wiekiem zaburzenia pamięci i zachowania, gdy wystąpią zaburzenia snu i brak energii do życia, gdy zaburzenia lękowe zaczynają dominować nad naszą codziennością. Psychiatra lek. med. Łukasz Filipowski zajmuje się również leczeniem bezsenności, nerwicy, zaburzeń psychotycznych i innych chorób psychicznych.

Leczenie u psychiatry opiera się na stosowaniu leków, które znacznie poprawiają samopoczucie, likwidują negatywne odczucia, umożliwiają prawidłowe codzienne funkcjonowanie i relacje z bliskimi. To nowoczesne środki, które skutecznie pomagają, jeśli stosowane są zgodnie z zaleceniami lekarza psychiatry. Nie stwarzają ryzyka uzależnienia. Pomagają, gdy jest to konieczne, a po leczeniu odstawienie ich nie stanowi problemu.

Spotkanie z psychiatrą to przede wszystkim rozmowa, podczas której dokonuje się oceny stanu psychicznego i opracowuje się efektywną metodę leczenia. W wielu przypadkach psychiatra rezygnuje z leczenia farmakologicznego i kieruje na konsultacje z psychologiem lub łączy obie te metody. Wizyta w gabinecie psychiatrycznym pomoże odzyskać równowagę psychiczną i umożliwi poznanie samego siebie, swoich pragnień, wartości i możliwości.


Przygotowując się do wizyty u psychiatry, proszę zabrać ze sobą

  1. Dowód osobisty. Ważne dane z dowodu są potrzebne przy wystawianiu niektórych zaświadczeń i recept.
  2. Dotychczasową dokumentację medyczną. Proszę o przygotowanie do wglądu:
  • karty informacyjne leczenia w szpitalu psychiatrycznym (tzw. wypisy),
  • karty informacyjne leczenia w oddziale o profilu innym niż psychiatria, np. neurologicznym,
  • wykonane badania dodatkowe - jeśli w ostatnim roku były takowe wykonywane,
  • opinie psychologiczne,
  • dokumentacja z innego gabinetu psychiatrycznego lub z poradni zdrowia psychicznego.
  • Inne zaświadczenia , orzeczenia o niepełnosprawności etc.
  1. Listę aktualnie stosowanych leków (stosowanych w leczeniu zaburzeń psychicznych, ale także innych chorób, np. nadciśnienia tętniczego czy cukrzycy) - można przynieść na wizytę listę leków lub opakowania po lekach.
  2. Informację o lekach stosowanych w przeszłości. Dotyczy osób korzystających w przeszłości z leczenia psychiatrycznego. Warto przygotować na wizytę listę tych leków (sprawdź w domowej apteczce, czy nie ma opakowań po tych lekach, przejrzyj notatki dotyczące leczenia albo spytaj kogoś bliskiego, kto może pamiętać szczegóły leczenia).
  3. Proszę o to, by osoby używające okularów do czytania lub aparatów słuchowych, miały je ze sobą na wizycie.
  4. Obecność osób towarzyszących pacjentowi w trakcie wizyty wymaga jego zgody!

Wizyta u psychiatry - Jak to wygląda?

Wizyta lekarska u psychiatry składa się  z następujących elementów:

  • Zebranie wywiadu lekarskiego dotyczącego aktualnego stanu zdrowia pacjenta, jego sytuacji życiowej, dotychczasowego leczenia, okoliczności lub powodu zgłoszenia się po pomoc do psychiatry lub na konsultację;
  • Oceny aktualnego stanu zdrowia psychicznego pacjenta (pytania o nastrój, sprawność pamięci, energię do działania, obecność zaburzeń snu, obecność lęku, niepokoju, drażliwości, kłopotów z kontrolą emocji);
  • Badania stanu somatycznego pacjenta (np. pomiar tętna czy zmierzenie ciśnienia tętniczego krwi);
  • Postawienia właściwej diagnozy (rozpoznania lekarskiego);
  • Zaproponowania odpowiedniej formy leczenia;
  • Omówienia dalszych planów co do terapii zaburzenia psychicznego, będącego powodem zgłoszenia się na konsultację;
  • Ewentualnego skierowanie do psychologa (celem przeprowadzenia diagnostyki psychologicznej);
  • Wydanie dokumentacji - zaświadczenia czy opinii, które są potrzebne do współpracy z lekarzami innych specjalności czy psychologiem.

Badanie przez lekarza psychiatrę to spokojna i rzeczowa rozmowa o zdrowiu pacjenta, wymagająca od obu stron szczerości, zaufania, cierpliwości i czasu! Takie badanie daje podstawę do ustalenia diagnozy i rozpoczęcia właściwego leczenia  zaburzeń psychicznych.

Pewne badania są  pomocne w postawieniu ostatecznej diagnozy. Lekarz psychiatra może zalecić wykonanie dodatkowych badań. Przydatne dodatkowe badania to:

  • laboratoryjne (zwykle wyniki badania krwi i moczu, badanie poziomu hormonów tarczycy),
  • diagnostyka TK i MR,
  • badanie EKG, EEG,
  • diagnostyka psychologiczna.

Charakterystyka leczonych chorób psychicznych

Leczenie depresji

Depresja to pogłębiona apatia, uciążliwy smutek, przygnębienie, brak energii i zadowolenia ze spraw, które dotychczas cieszyły. Towarzyszą jej trudności z koncentracją i pamięcią, niezdecydowanie, negatywny stosunek do rzeczywistości i brak zaufania do siebie, a także  często występujące myśli samobójcze. Osoby cierpiące na depresję źle sypiają, miewają lęki, nie mają apetytu, skarżą się na dolegliwości somatyczne, a występujące dotychczas choroby fizyczne mają cięższy przebieg. Choroba uniemożliwia codzienne funkcjonowania i zniechęca do jakiejkolwiek aktywności. Depresja to szerokie pojęcie, obejmujące stany o rozmaitych przyczynach, jej leczenie ma na celu odzyskanie równowagi, usunięcie sytuacji kryzysowej i możliwe zapobiegnięcie nawrotu choroby.

Leczenie choroby afektywnej dwubiegunowej

Osoby cierpiące na tę przypadłość miewają skrajne wahania nastrojów. Oprócz epizodów depresji, doznają także stanów euforycznych tak zwanej manii, które mogą się objawiać drażliwym nastrojem, poczuciem nadmiaru energii, większą niż zwykle chęcią do działania, spotkań towarzyskich, podejmowania nowych przedsięwzięć. Może im towarzyszyć kłótliwość, skłonność do dziwnych zachowań, przecenianie swoich zasług, dokonywanie niepotrzebnych i nierozsądnych zakupów, zaciąganie długów. Celem leczenia tej choroby psychicznej jest uzyskanie równowagi i zapobiegnie występowaniu kolejnych epizodów depresji czy manii.

Leczenie zaburzeń lękowych

Zaburzenia lękowe, zwane również zaburzeniami nerwicowymi, objawiają się głównie lękiem, który może być odczuwany emocjonalnie jako uczucie niepewności, napięcia, obawy, zamartwiania, przewidywania przykrych zdarzeń. Często towarzyszą mu dolegliwości fizyczne – problemy z sercem, bóle, duszności, drżenia rąk, dolegliwości żołądkowych. Bywa, że lęki nabierają postaci napadów paniki, wymagających interwencji lekarskiej. Celem leczenia zaburzeń lękowych jest stopniowe łagodzenie lęku i powrót do stanu komfortu emocjonalnego.

Leczenie bezsenności

Jest to jedna z najczęstszych dolegliwości psychicznych ostatnich dekad. Powoduje uciążliwe problemy z zaśnięciem oraz płytki i krótki sen, a w efekcie – zmęczenie. Przewlekająca się bezsenność powoduje obawy o kolejne nieprzespane noce. Może występować samoistnie lub wiązać się z depresją. Z uwagi na uciążliwe skutki choroby, zaburzenia snu powinno leczyć się w gabinecie psychiatrycznym.

Leczenie zaburzeń adaptacyjnych

Zaburzenia adaptacyjne pojawiają się w wyniku ciężkich wydarzeń w życiu pacjenta – m.in. choroby lub śmierci bliskiej osoby. Brak odzyskania równowagi po bolesnych sytuacjach owocuje chwiejnym stanem psychicznym, który łączy objawy depresji, bezsenności i lęków.

Leczenie schizofrenii

Schizofrenia przebiega w różny sposób. Powoduje zniechęcenie do kontaktów towarzyskich, przerwanie nauki czy pracy i diametralną zmianę poglądów oraz zachowań. Stan chorobowy objawia się często przekonaniami niezgodnymi z prawdą – „urojeniami” czy wypowiedziami, doznaniami zmysłowymi bez realnego bodźca (chory na przykład słyszy nieistniejący „głos osoby nieobecnej”). Osoba chora na schizofrenię odczuwa także lęk, apatię i podejrzliwość. Choroba często przebiega w sposób falujący – z okresami zaostrzeń i poprawy (remisji) i zaostrzenia objawów klinicznych. Celem leczenia schizofrenii jest uzyskanie remisji lub złagodzenia objawów do takiego stopnia, by osoba chora mogła wrócić do wcześniejszego funkcjonowania.

Leczenie choroby choroba Alzheimera

Choroba Alzheimera dotyka osób w podeszłym wieku. Powoduje postępujące zmiany w tkance mózgowej. Osoby cierpiące na tę chorobę doświadczają objawów demencji – poważnych problemów z pamięcią, poznawaniem osób, uczeniem się nowych informacji, wykonywaniem znanych poprzednio czynności. Choroba przyczynia się także do zmiany charakteru. Osoby chore stają się apatyczne, a czasem drażliwe i gwałtowne.

Leczenie upośledzenia umysłowego

Upośledzenie umysłowe to zahamowanie lub niepełny rozwój rozpoznawany przed 18 rokiem życia. Osoby niepełnosprawne intelektualnie mają problem z przyswajaniem wiedzy, z mową i porozumiewaniem się, a także z samodzielnością i obowiązkami. Upośledzenie umysłowe zwiększa ryzyko wystąpienia wielu innych zaburzeń.

Leczenie anoreksji i bulimii

Anoreksja i bulimia to zaburzenia odżywiania o podłożu psychicznym – lękiem przed otyłością. Osoby z anoreksją wprowadzają kolejne diety oraz zaczynają się głodzić tak, że znacznie tracą na wadze. Bulimia sprawia, że chorzy miewają napady „wilczego głodu” i spożywają duże ilości pokarmów, a następnie, w obawie przed przybraniem na wadze, prowokują wymioty, zażywają środki przeczyszczające czy intensywnie ćwiczą. W przypadku tych chorób psychiatra jest niezbędny do oceny stanu psychicznego i skierowania do właściwych ośrodków.

Należy pamiętać, że leczeniem osoby cierpiącej zajmuje się zespół terapeutyczny, w składzie:

  • psychoterapeuty,
  • psychiatry,
  • lekarza monitorującego stan fizyczny (lekarz rodzinny, internista); zaleca się także skorzystanie z pomocy
  • dietetyka.

Zadaniem psychiatry jest postawienie rzetelnej diagnozy i w niektórych przypadkach leczenia zaburzeń towarzyszącym problemom odżywiania, jak depresja czy lęk. W razie potrzeby psychiatra kieruje na leczenie w odpowiednim ośrodku.

Leczenie nałogów

Uzależnienia przynoszą szkody dla zdrowia fizycznego, psychicznego i powodują problemy życiowe. Psychiatra pomaga osobom uzależnionym od alkoholu, nikotyny, leków uspokajających i nasennych (tych które mogę spowodować uzależnienie) czy narkotyków (marihuana, amfetamina) w diagnozowaniu i leczeniu zaburzeń psychicznych odpowiedzialnych za powstanie uzależnienia, trwałych efektów ich zażywania oraz stanów powstałych po ich odstawieniu. W  razie potrzeby psychiatra kieruje na leczenie w odpowiednim ośrodku.


Leki w psychiatrii

Psychofarmakoterapia czyli zastosowanie leków leczących objawy zaburzeń psychicznych to jedna z podstawowych możliwości, które daje nowoczesna psychiatria. Groźnie brzmiący i budzący złe skojarzenia termin "psychotrop" oznacza "środek wpływający na psychikę". Wbrew obiegowym opiniom leki stosowane w psychiatrii to nie pigułki szczęścia ani "ogłupiacze", raczej środki których zadaniem jest ułatwienie psychice powrotu do stanu normalnego, sprzed zachorowania oraz zapobieganie nawrotom objawów chorobowych.

Na polskim rynku dostępnych jest kilkadziesiąt leków mających zastosowanie w leczeniu czy łagodzeniu zaburzeń psychicznych. Należą do nich leki działające na objawy depresji, choroby afektywnej dwubiegunowej, zaburzeń lękowych, schizofrenii i innych psychoz, a także na bezsenność, zaburzenia pamięci i inne objawy. Część leków ma działanie wspomagające w leczeniu nałogów, takich jak uzależnienie od alkoholu czy nikotyny.

Działania niepożądane

Leki stosowanie w psychiatrii nie są pozbawione działań niepożądanych, co zresztą dotyczy także leków mających zastosowanie w innych dziedzinach medycyny. Na szczęście w większości przypadków objawy te dotyczą głównie początkowego okresu przyjmowania leku, np. kilku pierwszych dni kuracji. W dłuższej terapii istotne jest, by leki nie powodowały żadnych odczuwalnych dolegliwości lub żeby dolegliwości były łagodne i nieuciążliwe. Zazwyczaj jest możliwe zastosowanie preparatu alternatywnego, jeśli poprzedni był źle tolerowany.

Warto zaznaczyć, że objawy niepożądane, które pojawiają się zaraz po włączeniu leków, szybko ustępują, po jego odstawieniu. Zła tolerancja jednego leku nie oznacza, że kolejny także będzie źle tolerowany, a charakter objawów niepożądanych opisywanych przez pacjenta jest dla lekarza wskazówką, jak można zmienić dotychczasowe leczenie.

Czy leki "otumaniają"?

Tak, leki mogą „otumaniać”. Niektóre medykamenty stosowane w leczeniu chorób psychicznych na początku stosowania powodują senność, znużenie, stłumienie i spowolnienie. Jednakże często właśnie takie działanie jest kojące dla osób cierpiących na bezsenność lub lęki. Natomiast rzadko efekty te utrzymują się długo, ponieważ organizm pacjenta przyzwyczaja się do leku. Senności polekowej można zapobiegać, powoli zwiększając dawkę leku.

Warto dodać, że zdecydowana większość leków nie ma takiego działania, a także są takie, które działają aktywizująco i pobudzająco.

Czy leki uzależniają?

Zdecydowana większość leków stosowanych w psychiatrii nie powoduje uzależnienia. Po przeprowadzeniu odpowiednio długiej kuracji, możliwe jest stopniowe odstawianie leków i w przerwanie terapii.

Niektóre z leków o działaniu uspokajającym i nasennym mogą spowodować uzależnienie - ważne, że żadne z nich nie są przeznaczone do długotrwałej kuracji, a ponadto stosowanie się do zaleceń lekarskich dotyczących terapii pozwala uniknąć przyzwyczajenia się do tych leków.

Jak długo trzeba brać leki?

Lekarz psychiatra zazwyczaj na początku terapii psychiatrycznej orientacyjnie określa czas leczenia.

Wstępny etap leczenia – złagodzenie i ustąpienie ostrych objawów nerwicy, depresji czy innych chorób psychicznych wymaga kilku tygodni. Jednakże każdy pacjent indywidualnie reaguje na leki, co zależne jest od jego wieku oraz typu zaburzeń i ich przebiegu. Początkowa faza leczenia to także częstsze konsultacje psychiatryczne oraz możliwość korekty dawek.

Następnie przez co najmniej 6 miesięcy stosuje się leczenie utrwalające poprawę i zapobiegające nawrotom choroby. Są jednak takie choroby psychiczne, które wymagają długotrwałego leczenia podtrzymującego, m.in. schizofrenia, nawracająca depresja o cięższym przebiegu czy choroba afektywna dwubiegunowa. Również osoby starsze cierpiące na chorobę Alzheimera czy demencję potrzebują stałej opieki lekarza psychiatry oraz dostosowania dawki leków do stopnia nasilenie choroby.

Czy stosując leki można pić kawę i palić papierosy?

Tak. Psychiatra często pyta o ilość wypijanej dziennie kawy i liczbę wypalanych papierosów, żeby ocenić ich wpływ na ilość leku we krwi.

Czy stosując leki można pić alkohol?

Zasadniczo nie - zasada ta dotyczy większości leków stosowanych w psychiatrii. Producenci leków zwykle zastrzegają, że picie alkoholu w trakcie leczenia nie jest zalecane. Jest tak, ponieważ alkohol zmniejsza skuteczność stosowanych leków, może się także zdarzyć, że wybitnie nasili ich działanie lub spowoduje powstanie trudnych do przewidzenia objawów niepożądanych.

Czy stosując leki można prowadzić samochód?

W wielu przypadkach tak. Warto pamiętać, że często same objawy chorobowe, które utrudniają codzienne funkcjonowanie, są także przeciwwskazaniem do prowadzenia pojazdu. Do prowadzenia samochodu można wrócić po uzyskaniu poprawy w trakcie leczenia. Szczególna ostrożność jest potrzebna w początkowym okresie kuracji, kiedy zwykle występują objawy niepożądane i zanim organizm zaadaptuje się do danego leku. W trakcie kuracji niektórymi lekami nie wolno prowadzić pojazdów w ogóle. Kwestię wpływu leczenia na możliwość prowadzenia samochodu należy omówić z lekarzem.

Czy w ciąży można brać leki?

Stosowanie leków w ciąży, w okresie karmienia piersią, a także u kobiet planujących ciążę i będących w trakcie terapii zawsze wymaga omówienia z lekarzem. Zazwyczaj unika się stosowania leków w pierwszym trymestrze ciąży (pierwsze trzy miesiące), w późniejszym jej okresie terapia jest bezpieczniejsza. Wiele leków w nieznacznym stopniu zwiększa ryzyko wystąpienia zaburzeń polekowych u dziecka lub działanie takie w ogóle nie jest znane. Tylko część leków w istotnym stopniu zwiększa to ryzyko.

Leczenie farmakologiczne jest często zalecane i szczególnie istotne u kobiet cierpiących na schizofrenię, chorobę afektywną dwubiegunową czy na ciężką depresję. W wielu przypadkach można natomiast zastosować leczenie alternatywne do farmakologicznego, np. psychoterapię.


Nadużywanie leków i problem uzależnienia od leków psychiatrycznych

Tylko część leków o działaniu psychotropowym posiada właściwości uzależniające. Niestety te właśnie leki są stosowane przez pacjentów bardzo chętnie i często znacznie dłużej, niż wynika to z bezpiecznych zasad terapii. Leki przyjmowane przez dłuższy czas (miesiące),  działają coraz słabiej i dopiero zażycie większej dawki daje podobny skutek jak przyjmowaniu małej na początku terapii. Leki zalecane do stosowania raz dziennie (zwykle na noc) zaczyna się przyjmować kilka razy dziennie. Próby szybkiego odstawienia powodują wystąpienie gwałtownego dyskomfortu - zarówno psychicznego, jak i fizycznego - w postaci np. przygnębienia, drażliwości, rozkojarzenia, bezsenności, drżenia, podwyższenia ciśnienia tętniczego, kołatania serca, wzmożonej potliwości, zawrotów głowy, osłabienia czy dolegliwości żołądkowo-jelitowych.

Powodem zlecenia tych leków przez lekarza jest często zgłaszany przez pacjenta stres związany z trudnymi wydarzeniami życiowymi, bezsenność czy nerwowość, a nierzadko objawy depresji czy innej choroby psychicznej. Czasami pacjenci sięgają po leki, które stosuje ktoś z rodziny albo sąsiad. Nierzadko nie udaje się ograniczyć kuracji do kilku tygodni - a tyle trwa najdłuższy zalecany czas leczenia, włączając w to dni, kiedy dawka leków powinna być stopniowo redukowana, przed ich odstawieniem.

Przedłużająca się kuracja lekami o działaniu nasennym czy uspokajającym ma najczęściej charakter:

  • regularnego (praktycznie codziennie) stosowania stałej dawki leku,
  • stosowania coraz większych dawek leków, w tym przypadki masywnego nadużywania, kiedy dawka leku jest nawet kilkadziesiąt razy większa niż na początku leczenia.

Warto zwrócić uwagę na fakt, że bardzo często pierwszy model przyjmowania leku przechodzi w drugi.

Leki nasenne stosowane są na stałe przez 4% Polaków i przez 15% osób, które skończyły 65 rok życia. Odsetki te są wyższe, jeśli doliczy się przypadki przewlekłego stosowania leków uspokajających.

Problemy...

Długoterminowa kuracja uzależniającymi lekami nasennymi czy uspokajającymi - poza opisanymi na początku artykułu objawami uzależnienia - może być związania z takimi problemami zdrowotnymi jak:

  • zaburzenia pamięci,
  • trudne w leczeniu stany lękowe, depresyjne czy bezsenność, nierzadko o nasileniu większym niż objawy będące wskazaniem do leczenia na początku terapii,
  • upadki, urazy i złamania związane z działaniem miorelaksacyjnym (zmniejszającym napięcie mięśniowe) leków.

Wspomniane leki wpływają także niekorzystnie na sprawność psychofizyczną kierowców - przyjmowanie tych środków zwiększa ryzyko spowodowania wypadku komunikacyjnego o 60-80%.

Co można zrobić?

Długotrwałe stosowanie omawianych leków jest zalecane tylko w wyjątkowych przypadkach. Większość osób ma szansę na ich odstawienie, nawet jeśli przyjmuje te leki od wielu lat. Osoby, którym zależy na odstawieniu leku, mogą liczyć na pomoc psychiatry. Na czym ta pomoc będzie polegać?

  • Na ustaleniu okoliczności rozpoczęcia kuracji lekami, okresu przyjmowanie leków oraz ich dawek.
  • Przeanalizowania powodów, dla których przerwanie leczenia nie przyniosło oczekiwanych rezultatów (zakładając, że takie próby miały miejsce).
  • Postawieniu diagnozy - stwierdzeniu zaburzenia psychicznego, z którym jest związanie nadużywanie leku (często jest nim przewlekła bezsenność, zaburzenia lękowe, zaburzenia osobowości czy nadużywanie w przeszłości innej substancji, zwykle alkoholu).
  • Ustalenie właściwej formy dalszego leczenia. Zadaniem psychiatry nie jest jak najszybsze odstawienie leków - proces ten trwa zwykle przynajmniej kilka miesięcy.
  • Nierzadko równolegle stosuje się alternatywne dla uzależniających leki, np. leki przeciwdepresyjne, które mogą być z powodzeniem stosowane w łagodzeniu bezsenności czy niepokoju. Wizyty lekarskie powinny odbywać się względnie często, szczególnie na początku terapii, tak żeby lekarz mógł obserwować objawy wynikające z odstawiania leków i podejmować odpowiednie kroki, by je złagodzić.
  • W niektórych przypadkach możliwe jest skorzystanie z pobytu w oddziale całodobowym o odpowiednim profilu (oddział ogólnopsychiatryczny lub oddział łagodzenia objawów abstynencyjnych związanych z odstawieniem środków uspokajających/nasennych). Rozwiązanie takie rzadko jest koniecznością.

Jakie leki uzależniają ?

Oto lista leków, które mają potencjał uzależniający - obok nazwy chemicznej, podano nazwy dostępnych  na rynku preparatów handlowych. Obie nazwy są zawsze podawane na opakowaniu danego leku.

Benzodiazepiny - leki nasenne i uspokajające

  • ALPRAZOLAM: Afobam, Alpragen, Alprox, Neurol, Xanax, Zomiren.
  • BROMAZEPAM: Lexotan, Sedam.
  • CHLORDIAZEPOKSYD: Elenium.
  • DIAZEPAM: Relanium.
  • ESTAZOLAM.
  • KLOBAZAM: Frisium.
  • KLONAZEPAM: Clonazepamum.
  • KLORAZEPAN: Cloranxen, Tranxene.
  • LORAZEPAM: Lorafen.
  • LORMETAZEPAM: Noctofer.
  • MEDAZEPAM: Rudotel.
  • MIDAZOLAM: Dormicum.
  • NITRAZEPAM.
  • OKSAZEPAM.
  • TEMAZEPAM: Signopam.

Nowsze leki nasenne o działaniu podobnym do benzodiazepin

  • ZALEPLON: Morfeo.
  • ZOLPIDEM: Apo-Zolpin, Hypnogen, Nasen, Noxizol, Onirex, Polsen, Sanval, Stilnox, Xentic, Zolpic, Zolpigen, Zolsana.
  • ZOPIKLON: Dobrosen, Imovane, Senzop.